Mùa Mưa Sài Gòn Và Những Vệt Nhựa Đường

Chiều cuối tháng Tám, cơn mưa rào đổ xuống Sài Gòn như trút nước. Những dòng xe máy chậm rãi trườn qua lớp nhựa đường bóng loáng, để lại phía sau vệt nước đục ngầu hòa lẫn dầu mỡ. Đây là khoảnh khắc đặc trưng của thành phố khi mùa mưa đến - thời điểm mà nhịp sống đô thị và thiên nhiên hình thành thứ "hợp đồng ngầm" kỳ lạ giữa con người và đất trời.

Bề mặt đường phố trở thành tấm gương khổng lồ phản chiếu ánh đèn neon. Những vết nứt li ti trên lớp nhựa đường cũ kỹ biến thành mạng lưới sông ngòi thu nhỏ, dẫn dắt dòng nước chảy về hệ thống cống rãnh đang quá tải. Người bán hàng rong khéo léo dùng que tre thông các rãnh thoát nước tự chế, động tác đã thành phản xạ sau hàng chục mùa mưa.

Có điều ít ai ngờ rằng chính lớp nhựa đường nóng bỏng ngày thường lại trở thành "bức tranh động" trong mưa. Khi nhiệt độ mặt đường hạ xuống 28°C, hiện tượng co giãn nhiệt tạo ra những âm thanh rên rỉ khe khẽ. Thợ sửa xe lề đường Nguyễn Văn Thọ chia sẻ: "Nghe quen rồi thành ra như tiếng thở của thành phố, mưa xuống thì nó rên khác đi, có khi như tiếng gõ mõ".

Khoa học đô thị lý giải hiện tượng bong tróc nhựa đường mùa mưa bằng chuỗi phản ứng hóa học phức tạp. Lớp bitum kết dính bị nước mưa axit hóa nhẹ ăn mòn, trong khi lực ma sát từ lốp xe ướt gia tăng gấp 3 lần so với điều kiện khô ráo. Thế nhưng với người Sài Gòn, đó đơn giản là "mùa đi vòng qua ổ gà" - kỹ năng sinh tồn mà bất kỳ tài xế xe ôm nào cũng phải thuộc nằm lòng.

Buổi tối mưa tạnh, những quán cà phê vỉa hè lại nhộn nhịp tiếng leng keng ly đá. Khói thuốc lá hòa cùng hơi nước bốc lên từ mặt đường tạo thành lớp sương mờ ảo. Đôi chỗ nhựa đường mới vá vội tỏa mùi hăng nồng, nhưng chẳng mấy chốc đã bị hương cà phê Arabica từ quán có mái hiệu "Tùng" xua tan.

Mưa Sài Gòn không chỉ thử thách hệ thống hạ tầng mà còn kiểm tra độ bền của những mối quan hệ con người. Cô bé bán vé số đầu hẻm 154 Lý Chính Thắng vẫn đều đặn nhận được chiếc áo mưa màu xanh từ chủ tiệm tạp hóa mỗi khi trời đổ nước. Cử chỉ nhỏ ấy đã tồn tại qua 7 mùa mưa, lặng lẽ như cách những hạt mưa làm mòn lớp nhựa đường già cỗi.

Khi màn đêm buông xuống, thành phố khoác lên mình tấm áo phản quang kỳ ảo. Ánh đèn vàng từ các cửa hiệu xuyên qua lớp nước đọng trên mặt đường, tạo thành dải sáng lung linh như dải ngân hà thu nhỏ. Những vết nhựa đường loang lổ bỗng hóa thành bản đồ sao kỳ bí, dẫn lối cho chuyến hành trình đêm của những con người không ngủ.

Giữa nhịp sống hối hả ấy, có người vẫn tìm thấy vẻ đẹp riêng trong sự "hỗn mang có trật tự" của mùa mưa. Nhiếp ảnh gia trẻ Đinh Hoàng Minh đã dành 3 năm chụp bộ ảnh "Biến thể nhựa đường" - ghi lại những hoa văn độc nhất vô nhị hình thành khi mưa tương tác với bề mặt đường. "Mỗi vết nứt, vũng nước đều mang dấu ấn thời gian, giống như vân tay của thành phố", anh giải thích về triển lãm sắp tới.

Khi trận mưa cuối cùng của mùa trút xuống, lớp nhựa đường lại bắt đầu chu trình mới. Những chiếc xe cải tiến đặc biệt của Sở Giao thông Công chính nối đuôi nhau vá đường, âm thanh máy móc hòa cùng tiếng ve sầu đầu mùa. Sài Gòn chuyển mình trong nhịp điệu quen thuộc mà mỗi mùa mưa qua đi lại để lại trên thân thể thành phố những vết sẹo - ký ức bằng nhựa đường.