Xử Lý Nền Đất Yếu Bằng Đá Dăm Tại Đồng Bằng Sông Cửu Long

Khu vực Đồng bằng sông Cửu Long với đặc thù địa chất chủ yếu là đất bùn và đất sét mềm luôn đặt ra thách thức lớn cho các công trình xây dựng. Việc áp dụng phương pháp xử lý nền bằng đá dăm đang trở thành giải pháp được ưa chuộng nhờ tính hiệu quả và khả năng thích ứng với điều kiện tự nhiên phức tạp.

Nguyên lý kỹ thuật và vật liệu
Đá dăm được lựa chọn có kích thước từ 20-50mm, đảm bảo độ cứng và độ bền cơ học cao. Quy trình thi công bắt đầu bằng việc đào bỏ lớp đất yếu bề mặt, sau đó rải đá thành từng lớp dày 30-40cm. Mỗi lớp được lu lèn bằng thiết bị chuyên dụng như lu rung hoặc lu bánh lốp để tăng độ chặt. Kỹ thuật này giúp phân bố lại tải trọng công trình, giảm thiểu nguy cơ lún không đều và tăng khả năng chịu lực của nền đất.

Ưu điểm vượt trội
Khác với phương pháp đóng cọc bê tông tốn kém, xử lý nền bằng đá dăm tiết kiệm chi phí vật liệu đến 40%. Thời gian thi công được rút ngắn đáng kể do không cần chờ thời gian đông kết như các giải pháp xi măng. Ngoài ra, hệ thống rãnh thoát nước tự nhiên hình thành giữa các khe đá giúp cải thiện khả năng thoát thủy, giảm áp lực nước ngầm lên công trình.

Thực tiễn ứng dụng
Tại dự án nâng cấp quốc lộ 60 qua tỉnh Bến Tre, đơn vị thi công đã sử dụng 15.000m³ đá dăm để gia cố 2,8km đường. Kết quả khảo sát sau 18 tháng cho thấy độ lún tổng thể chỉ 2,3cm, thấp hơn 65% so với tiêu chuẩn cho phép. Một nghiên cứu song song tại khu công nghiệp Trà Nóc (Cần Thơ) cũng chứng minh khả năng chịu tải tĩnh của nền đất tăng từ 0,8kg/cm² lên 3,2kg/cm² sau khi xử lý.

Thách thức và giải pháp
Vấn đề chính khi thi công là hiện tượng đá bị vùi lấp vào lớp đất yếu trong mùa mưa. Các kỹ sư đã khắc phục bằng cách lót vải địa kỹ thuật loại chống thấm trước khi rải đá. Kết hợp hệ thống giếng thoát nước theo mô hình xương cá giúp rút ngắn thời gian ổn định nền từ 6 tháng xuống còn 8-10 tuần.

Xu hướng phát triển trong tương lai tập trung vào việc kết hợp đá dăm với vật liệu geosynthetic để tạo ra giải pháp tổng thể. Công nghệ giám sát bằng cảm biến áp lực đang được thử nghiệm nhằm tối ưu hóa quá trình thi công. Phương pháp này không chỉ phù hợp với các công trình dân dụng mà còn mở ra triển vọng ứng dụng cho cảng biển và nhà máy nhiệt điện tại khu vực ĐBSCL.

Tóm lại, việc ứng dụng đá dăm trong xử lý nền đất yếu đã chứng minh tính khả thi cả về kỹ thuật lẫn kinh tế. Giải pháp này cần được nghiên cứu mở rộng để trở thành tiêu chuẩn thi công tại các vùng đất mềm, góp phần phát triển bền vững cơ sở hạ tầng vùng đồng bằng.