Giải Pháp Xử Lý Nền Đất Yếu Bằng Cấp Phối Đá Tại ĐBSCL

Khu vực Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) từ lâu đã đối mặt với thách thức về địa chất khi xây dựng công trình. Lớp đất yếu dày đặc với sức chịu tải thấp và độ lún cao khiến các dự án hạ tầng gặp nhiều rủi ro. Trong bối cảnh đó, giải pháp sử dụng cấp phối đá để gia cố nền đất đang trở thành phương án tối ưu được nhiều chuyên gia khuyến nghị.

Nguyên lý kỹ thuật
Hệ thống cấp phối đá hoạt động dựa trên cơ chế phân bổ tải trọng thông qua các lớp vật liệu có kích thước hạt khác nhau. Lớp đá dăm cỡ lớn (20-50mm) được đầm nén chặt tạo thành khung xương chịu lực, trong khi lớp đá mạt (5-10mm) lấp đầy khoảng trống giúp tăng độ ổn định. Quy trình này giảm 35-40% độ lún so với phương pháp đóng cọc truyền thống theo nghiên cứu của Viện Khoa học Thủy lợi Miền Nam.

Quy trình triển khai
Giai đoạn chuẩn bị mặt bằng đòi hỏi khảo sát chi tiết độ sâu lớp đất yếu bằng thiết bị xuyên tĩnh CPT. Công nghệ thoát nước ngầm kết hợp vải địa kỹ thuật được áp dụng trước khi rải đá để tránh hiện tượng bùn trồi. Máy đầm có tần số rung 28-32Hz được sử dụng để đạt độ chặt K≥0.95 theo tiêu chuẩn 22TCN 334-06.

Ưu điểm vượt trội
Phương pháp này cho phép thi công nhanh gấp 2-3 lần so với giải pháp xử lý bằng bê tông cốt thép. Chi phí vật liệu giảm 40% nhờ tận dụng nguồn đá local từ các mỏ đá ở Hà Tiên và Châu Đốc. Đặc biệt, hệ số an toàn chống lật được cải thiện đáng kể nhờ ma sát giữa các hạt đá góc cạnh.

Ứng dụng thực tế
Dự án nâng cấp QL91 đoạn qua An Giang đã thành công khi sử dụng 3 lớp cấp phối đá dày tổng 2.4m. Dữ liệu quan trắc sau 18 tháng cho thấy độ lún chỉ 12mm, thấp hơn 58% so với mức cho phép. Kinh nghiệm này đang được nhân rộng cho các tuyến đê bao ở Kiên Giang và Cần Thơ.

Xu hướng phát triển
Các nghiên cứu mới nhất đang thử nghiệm phụ gia tro bay nhiệt điện để tăng độ kết dính giữa các lớp đá. Mô hình mô phỏng BIM cho thấy khả năng giảm chiều dày lớp đá 15% mà vẫn đảm bảo tải trọng thiết kế. Đây sẽ là hướng đi quan trọng trong bối cảnh biến đổi khí hậu làm gia tăng áp lực lên nền đất khu vực ĐBSCL.

Giải pháp cấp phối đá không chỉ khắc phục hạn chế của phương pháp truyền thống mà còn mở ra hướng tiếp cận bền vững cho công tác quy hoạch đô thị và hạ tầng giao thông vùng đồng bằng. Sự kết hợp giữa công nghệ vật liệu mới và kinh nghiệm địa phương đang tạo nên bước đột phá trong xử lý nền đất yếu tại Việt Nam.